Jun 18, 2013

قوماندان عمومی هوائی دګروال دین محمد خان نورستانی



مختصری از سوانح وفعالیت دگروال متقاعد پیلوت دین محمدخان نورستانی قوماندان عمومی هوائی وسنا تور اسبق افغانستان
دین محمدخان دریک خانواده متنقذ ( اوا سکان دیری) درقریه وایگل ولسوالی وایگل ولایت نورستان تقریبا 90 سال قبل متولد گردید پدرش شیر محمدخان یک تن از بزرگان بااعتماد و بانفوذ قوم بودند.
دین محمدخان تحصیلات ابتداییه را درمکتب نظامی و تحصیلات عالی را دررشته پیلوتی به شکل اکادمیک درکشور شوروی بپایان رسانیده بعدازبازگشت بکشور درقوای هوایی درجمله نخستین پیلوتان نظامی اغازبکارو شروع به پرواز نمود.
بعدا ازمعیادمعینه خدمت برتبه تورن ترفیع وبه حیث امر محل چناریاقومانده هوایی در کابل مقررگردیدندالی ترفیع برتبه دگرمنی درهمان پست مصدرخدمت بودند.
د ین محمدخان نظربه شایستگی ومحبوبیت که دربین هم مسلکان خود داشتند موردتوجه و تائید مقامات قرارگرفته جهت تحصیلات اکادمیک مسلکی کاندید و برای دوسال دیگر نیز عازم کشور شوروی یاروسیه سابق گردیدند .
سپس به حیث امرمیدان هوایی نظامی ولسوالی شیندند ولایت هرات تقرر وبه رتبه دگروالی ترفیع نمودند الی پیروزی کودتای سردارمحمدداود خان وتغیر نظام شاهی به جمهوری درسال 1352 درولایت هرات باقی ودراواخرهمین سال به حیث قوماندان عمومی قوای هوایی افغانستان مقرروبکابل مستقر شدند.
الی سال 1357 درهمین پست ایفای وظیفه نمودند در کودتای نظامی 7 ثورازجانب نظامیان کمونست دستگیر وغرض بقتل رسانیدن به کشتارگاه انتقال وحین که بطرفش فایرمینمودند موفق به فرارشدند درحالیکه مرمی های زیادی ازبین لباسش عبورنموده بودند بفضل الهی جان به سلامت بردند.
چند ماه بطورمخفی زندگی وبعدازاشکارشدن ازطرف دولت ممنوع الخروج ومدتی را تحت نظربند قرارداشت با بهترشدن نسبی وضعیت به تقاعد سوق وازمحدویت رها گردیدند.(البته به همکاری مستقیم گلاب زوی وزیر امورداخله و جنرال اکرام الدین افسران قوای هوایی ) دین محمدخان وفامیل شان دایما مدیون وسپاسگزارایشان هستیم .
بعدازتقاعد وگزشت مدت زمانی عضو کمسیون اقوام قبایل وقت گردیده به فعالیت های اجتماعی و سیاسی بیشتربا نورستانیان پرداختند.تا اینکه باتاسیس شورا ملی درزمان داکتر نجیب الله به اساس رای نورستانیان مقیم کابل سه نفرازسه دره منتخب وبه شوراملی وقت معرفی گردیدند هریک -- ----- شادروان جنرال سرورخان نورستانی حبیب الله خان جناح نورستانی و دین محمدخان نورستانی .
دین محمدخان عاشقانه بامردم خود بوده دید وسیع برای انکشاف نورستان درعرصه های مختلف خصوصادربخش تعلیم وتربیه انکشاف وصلح پایدار داشته وتعدادزیادازجوانان را درموسسات تحصیلی شامل نموده وخواست عمده شان برای براورده شدن ارمان های مشروع نورستانیان دربخش حقوق سیاسی مدنی اقتصادی وفرهنگی را صرفا با تشکیل ولایت مستقل میدانست بنا دایما با نورستانیان عالی مقام دولتی ،شورا قومی ، بزرگان وجوانان نورستانی نیز صحبت ومشوره درمورد چگونگی تشکیل وایجاد ولایت مستقل را نموده هم چنان درحصه بهبودو رفع مشکلات وطنداران دایماتلاش و بامسوولین تماس جدی داشتندهمچو فعالیت های بی الایش شان سبب گردید محبوبیت و جایگاه خاصی را دربین قوم برای خود ایجادنماید.



خدمت بزرگ وتاریخی دین محمد نورستانی فعالیت مثمر وبل فعل ایشان درتشکیل وایجاد ولایت نورستان است دردیدارهای مکرریکه دین محمدخان بطورانفرادی وباهمراهی بزرگان نورستانی باروسای جمهورو دولت مردان باصلاحیت وقت داشتند پیشنهاد مهم ودایمی ایشان ایجاد ولایت مستقل برای نورستانیان بود.هم چنان قابل ستایش وقدردانیست از هرکارمند بالارتبه وپائین رتبه کابل نشین ونورستانیان ایکه با کمترین امکانات دست داشته حتی الوسع سعی برای ایجاد ولایت و ضمینه سازتشکیل ولایت گشته اند.

بنابردرخواست حکومت وقت یک تعداداز کارمندان نورستانی که در ادارات مختلف کابل ایفای وظیفه داشتند موظف گشتند جهت جرگه ومیان جیگری با مخالفین دولت به قریه جات مختلف نورستان رفته با مخالفین دولت صحبت وانهارابه صلح دعوت نمائید بنابر ان چندبارتعداداز کارمندان وافسران عالی رتبه نورستانی راهی دره های مختلف نورستان گردیدند.
دین محمدخان نیز باتعداداز افسران وکارمندان ایکه باشنده گان ولسوالی وایگل بودنددرراس هیت راهی نورستان گردیدند سفروملاقات ها چندبارتکرارو خوشبختانه باری تعدادزیادی ازبرادران ازرده خاطر(مجاهدین) به خاطرفامیل وقوم سلاح برزمین گزاشته با تعدادازاعضا شورا ولسوالی وایگل وازدره های دیگرنیز بکابل امدند بدین مناسبت گردهمایی بارئیس جمهور داکترنجیب الله وتعداد ازاعضا کابینه شان ترتیب ومحفل برگزارشددرنشست اکثریت شورا وایگل، نورستانیان کابل نشین وتعدادهم ازولسوالی های دیگر نورستان حضورداشتنند بعداازختم صحبت ها پیشنهاد ایجاد ولایت نورستان به نماینده گی از سایرین ازجانب دین محمدخان به ریس جمهور تقدیم گردیدجناب ریئس جمهورپیشنهادرا پذیرفته درمورد تشکیل ولایت احکام صادرواظهارداشتند پاس نمودن از شوراملی بدوش وکلای شمامیباشد اعلان حکم مورد استقبال گرم مردم ماقراگرفت .
دین محمد خان درموردچالش های بعدازحکم چنین اظهارداشتند حکم مقام ریاست جمهوری جهت طی مراحل به شورا ملی اعزام گردید درشورا مدت تقریبا بیشتر ازدوسال بنابر مداخله تعدادازنماینده گان مغرض که نمیخواستندنورستانیان به حقوق انسانی خود برسند موردمداخله وتخریب قرارمیگرفت بارها به اثرتقاضا نماینده گان نورستان دراجندا جلسات ثبت ولی بعدا زیر اوراق شده اعلان نمی نمودند ویادریاست اداری شورا بهانه تراشی مینمودندکه سرک ندارید رفت وامد مشکل است تمام ولایت دردست مخالفین است درکجامستقرمیسازید چطوراکمال مینماید ماضرورت نمی بینیم ودهابهانه تراشی دیگر 

مدت بیشترا زدوسال به همین منوال گزشت بلاخره اینجانب دین محمدخان، مرحوم سرورخان و حبیب الله خان صحبت جدی ودرمورددریافت راه بیرون رفت ازین بن بست شدیم ودرنهایت تصمیم به این شدبا ترتیب دعوت ها کمپاین وسیع ایرابراه انداخته هر طوری شده باید وکلارا بشکل انفرادی وعمومی ملاقات ورضایت شان رابدست اریم .نخست با نماینده گان اقلیت هادرشورا صحبت نمودیم چون درد مارااحساس مینمودند صادقانه وسریع باما هم نظروولایت را حق مسلم نورستانیان دانسته وعده حمایت وهمکاری راسپردند. بانماینده گان اقوام بزرگ به یک سلسله مشکلات برخوردیم امایک تعدادی از وکلای بادرک وفهم حمایت خویشرا ابرازنمودند. پروسه صحبت وجلب نظروکلا تقریبا بیشترازدو ماه طول کشید ولی بکمک پروردگار باپشت کارسخت توانستیم حمایت اکثریت وکلارابدست اوریم.بعدا با رئیس مجلس درمورد ضرورت مردم و حساسیت موضوع وضاحت کامل داده قناعت ایشان رانیز فراهم اورده دوباره درسطراجندا جلسه شامل وطبق برنامه پیش برده شدروزدشواری بود تقریبا بیشتر از سه ساعت درجلسه پیرامون چگونگی ضرورت تشکیل ولایت صحبت و باارائیه دلایل و جواب منطقی به سوالات وکلا بلاخره با بدست اوردن اکثریت رای هردومجلس قانونا ولایت نورستان درتشکیل اداری مملکت شامل گردید
که بعدازاعلان تشکیل ولایت انجنیر محی الدین خان نورستانی منحیث اولین والی ، مرحوم دگروال نورالله خان معاون ولایت و جنرال تازه گل خان منحیث ریس امنیت ملی تعین گردیده با کارمندان موقتا درولایت لغمان جابجا گردیده مصدر خدمات شایسته درانزمان گردیدند.
بعدازپیروزی مجاهدین واغاز جنگ های داخلی دین محمدخان راهی ولسوالی وایگل شدند نسبت محبوبیت که داشت به حیث ریس شورا قریه وایگل ( الی فعلا ) انتخاب شدند. وبعدا برای مدتی به حیث ریس شورا ولسوالی انتخاب وبه فعالیت ها ی انسان دوستانه دوام دادند وفعالیت عمده ایکه دران شرایط اعضا شورا ولسوالی انجام دادند حل منازعات داخل قریه جات ولسوالی وایگل ولسوالی غازی اباد وکامدیش ازطریق جرگه بود که بعضا الی 3 ماه مسافرت شان طول میکشیدوتوانستند درحدودتقریبا 200 قضیه راحل نمایند هم چنان با همکاری علمای کرام توانستند کار اعمار سرک وانت وایگل را اغازنمایند.
قریه جات ولسوالی وایگل به پنج بخش عمده تقسیم گردیده اند وازهرتقسسم 40 جوان که جمعا 200 نفرمیشد برای مدت یکماه با مصرف شخصی بکاراغاز ومدت تقریبا 4 سال پیهم ادامه و درجریان کاربارها انفجارواتش سوزی صورت گرفته و تعداد ازجوانان ما سوختند کور شدند معیوب وتقریبا 7 نفرازقریه وایگل جام شهادت را نوشیدند.
با بقدرت رسیدن طالبان کارمتوقف و بعدااز شکست طالبان دوباره با اخذ موادانفجاریه از موسسات دوباره کارسرک به همان منوال شروع وبلاخره با همت والای جوانان غیورما سرک بشکل ابتدایی تکمیل گردید.
دین محمدخان دربخش فرهنگی نیز فعال بوده اشعار حماسی زیادی به زبان وایگلی نوشته وتقدیم جامعه نموده اند که تعدادازسروده هایش سرزبانهاو موردپسندهنردوستان و جوانان دره وایگل قرارگرفته وتعدادازین اشعاررا درقالب اهنگ دراورده میسرایندهم چنان تعدادازین اشعاررا نویسنده معروف وبااستعداد مان سمع الله تازه بزبان فارسی ترجمه و درکتاب تحریروبدست نشرسپاریده اند.


تهیه و ترتیب : پرویز نورستانی 

No comments:

Post a Comment